15 điều nên biết khi có người hấp hối sắp chết

Đặt Tên Thụy, Tên Hiệu

Theo cổ lệ, người đã khuất sẽ được đặt một tên cúng cơm (tên thụy). Nếu người sắp mất còn tỉnh táo, họ có thể tự đặt tên. Nếu không, gia đình sẽ dựa vào đức tính của người đó lúc sinh thời để đặt tên.

Chúc Khoáng

Để xác định thời điểm người thân qua đời, người nhà sẽ lấy ít bông gòn đặt trước mũi. Khi bông không còn động đậy là lúc người bệnh đã ra đi. Ngay lúc này, người thân cần vuốt mắt cho người chết nhắm lại và sắp xếp tay chân ngay ngắn.

Khiết Sỉ & Hạ Tịch

Khiết sỉ: Dùng một chiếc đũa đặt ngang miệng người chết để hàm răng hé ra, chuẩn bị cho lễ phạn hàm.
Hạ tịch (Hạ thổ): Đưa người chết nằm xuống chiếu trải trên đất một lát rồi lại đưa lên giường, với ý nghĩa giúp người chết hấp thụ đủ khí âm dương.

Dân gian có câu “Sống về mồ mả, ai sống về cả bát cơm”, cho thấy tầm quan trọng của việc chọn đất đặt huyệt mộ. Người xưa tin rằng một ngôi mộ có phong thủy tốt sẽ ảnh hưởng đến sự hưng thịnh, phát đạt của con cháu và dòng họ.

Ngày nay, do quy hoạch đất đai, việc chôn cất thường phải theo sự sắp xếp của ban quản lý nghĩa trang, nhưng việc chọn một nơi yên nghỉ chu đáo cho người thân vẫn là điều được các gia đình hết sức quan tâm.

Đặt Tên Thụy, Tên Hiệu

Theo cổ lệ, người đã khuất sẽ được đặt một tên cúng cơm (tên thụy). Nếu người sắp mất còn tỉnh táo, họ có thể tự đặt tên. Nếu không, gia đình sẽ dựa vào đức tính của người đó lúc sinh thời để đặt tên.

Chúc Khoáng

Để xác định thời điểm người thân qua đời, người nhà sẽ lấy ít bông gòn đặt trước mũi. Khi bông không còn động đậy là lúc người bệnh đã ra đi. Ngay lúc này, người thân cần vuốt mắt cho người chết nhắm lại và sắp xếp tay chân ngay ngắn.

Khiết Sỉ & Hạ Tịch

Khiết sỉ: Dùng một chiếc đũa đặt ngang miệng người chết để hàm răng hé ra, chuẩn bị cho lễ phạn hàm.
Hạ tịch (Hạ thổ): Đưa người chết nằm xuống chiếu trải trên đất một lát rồi lại đưa lên giường, với ý nghĩa giúp người chết hấp thụ đủ khí âm dương.

Mộc Dục (Tắm Rửa)

Khi người bệnh hấp hối, gia đình chuẩn bị nồi nước thơm từ các loại lá để tắm rửa cho người sắp mất. Việc này mang ý nghĩa gột rửa hết bụi trần trước khi sang thế giới bên kia.

Mặc Quần Áo Mới

Sau khi tắm rửa sạch sẽ, người chết sẽ được mặc quần áo mới, bao gồm khăn chít đầu, bao tay, tất, giày... Tay chân được đặt ngay ngắn, duỗi thẳng.

Đây là nghi lễ đặt gạo nếp đã vo sạch và ba đồng tiền vào miệng người chết. Tang chủ sẽ dùng đũa mở miệng người chết và bỏ ba lần.

Tục lệ này xuất phát từ quan niệm rằng làm như vậy người chết sẽ không bị đói và có tiền để tiêu dùng ở thế giới bên kia. Cùng với đó, một bát cơm đầy có cắm quả trứng luộc và đôi đũa vót hoa sẽ được đặt trên bàn thờ vong.

Khâm liệm là dùng vải trắng hoặc lụa để quấn thi hài người chết trước khi đặt vào áo quan. Tùy theo tập quán địa phương, có hai cách liệm chính: đặt thi hài theo đường chéo của tấm vải hoặc đặt dọc theo tấm vải, sau đó gấp các mép lại và dùng dây buộc cố định.

Trong việc tang, khâu khâm liệm được các gia đình hết sức coi trọng, thường do những người thân trong tang quyến trực tiếp làm, vừa thể hiện tình cảm, vừa đảm bảo sự chu đáo.

Sau khi khâm liệm, thi hài sẽ được đưa vào áo quan. Lễ nhập quan được cử hành trang nghiêm. Đáy áo quan được rắc một lớp chè khô hoặc gạo rang để hút ẩm. Thi hài được nhẹ nhàng đặt vào, chèn các vật dụng mềm để cố định.

Nắp quan tài được đậy lại nhưng chưa đóng kín hoàn toàn. Linh cữu được đặt ở gian chính trong nhà, đầu hướng vào trong, chân hướng ra ngoài, thể hiện sự quyến luyến với gia đình.

Sau khi khâm liệm xong, thầy cúng sẽ ra trước bàn thờ vong làm lễ nhập hồn. Nội dung của bài khấn là trình báo với Thiên đình rằng trần gian có người quy tiên và xin ghi tên vào sổ Thiên tào, làm các thủ tục xin gia nhập Thiên tào.

Đây là nghi lễ con cháu chính thức mặc đồ tang. Mọi người trong gia quyến tập trung quanh linh cữu, chủ lễ sẽ phát khăn tang, mũ mấn cho từng người theo vai vế và mối quan hệ.

• Con cái, con dâu, vợ/chồng: Chít khăn xô trắng, có sổ mối.
• Anh chị em ruột, cháu: Quấn khăn trắng không sổ mối.
• Chắt: Quấn khăn vàng.
• Chút: Đội khăn đỏ.

Sau lễ phát tang, gia đình mới chính thức báo tang để bà con, hàng xóm đến phúng viếng và từ lúc này mới có kèn trống.