FAQ Về Phong Tục Tang Lễ: Giải Đáp 20+ Thắc Mắc Thường Gặp

Việc con trai chống gậy là một biểu tượng sâu sắc của lòng hiếu thảo. Cây gậy được xem như một điểm tựa, ngụ ý rằng nỗi đau mất cha, mất mẹ quá lớn khiến người con không thể đứng vững. Gậy tre tròn (tượng trưng cho trời) dùng khi cha mất, gậy vông vuông (tượng trưng cho đất) dùng khi mẹ mất.

Áo sô làm từ vải thô, không may viền, cùng với khăn tang trắng, tượng trưng cho sự mộc mạc, giản dị, thể hiện nỗi đau buồn tột cùng, không còn tâm trí để ý đến vẻ bề ngoài. Đây là biểu tượng quan trọng của việc thụ tang và lòng hiếu kính. (Xem thêm: Ý nghĩa của tang phục và Lễ Phát Tang)

Động quan là nghi lễ di chuyển linh cữu người đã khuất, bắt đầu hành trình về nơi an nghỉ cuối cùng. Việc xem giờ tốt để động quan được tin là sẽ giúp người mất ra đi thanh thản, hành trình suôn sẻ và mang lại sự bình an cho gia quyến. (Xem thêm: Nghi lễ động quan)

Đây là một trong những kiêng kỵ lớn nhất. Theo quan niệm dân gian, việc này có thể gây ra hiện tượng "quỷ nhập tràng", khiến người chết bật dậy. Dù chưa được khoa học chứng minh, việc tuân thủ kiêng kỵ này thể hiện sự cẩn trọng và tôn trọng đối với người đã khuất.

Khâm liệm là việc dùng vải để quấn quanh thi hài, còn nhập quan là nghi thức đưa thi hài đã được khâm liệm vào trong quan tài. Đây là những nghi lễ đầu tiên để chuẩn bị cho người đã khuất một hình hài trang nghiêm. (Xem thêm: Nghi lễ khâm liệm và nhập quan)

Theo quan niệm Phật giáo, 49 ngày là khoảng thời gian linh hồn người mất trải qua các giai đoạn phán xét nghiệp lực trước khi tái sinh. Lễ cúng 49 ngày là dịp quan trọng để con cháu làm phước, tụng kinh, hồi hướng công đức giúp hương linh được siêu thoát về cõi lành.

Mâm cúng 49 ngày thường bao gồm: một mâm cơm (mặn hoặc chay) với các món ăn mà người đã khuất yêu thích, hoa tươi, quả, hương, đèn, trà, nước sạch và vàng mã (tùy gia đình). Quan trọng nhất là tấm lòng thành kính. (Xem thêm: Lễ cúng tuần (thất) và cúng giỗ)

Thời gian mãn tang (xả tang) tùy thuộc vào phong tục và vai vế:

• Tiểu tường: Lễ giỗ đầu, sau 1 năm.
• Đại tường: Lễ giỗ hết tang, sau 2 năm (đối với tang cha) hoặc 3 năm (theo tục xưa).

Trong xã hội hiện đại, nhiều gia đình có thể làm lễ xả tang sau 49 ngày, 100 ngày hoặc sau giỗ đầu.

Không. Tết Thanh Minh là một tiết khí trong năm, là dịp chung để con cháu các dòng họ cùng nhau đi tảo mộ, tức là dọn dẹp, tu sửa phần mộ tổ tiên để thể hiện lòng thành kính, chứ không phải là ngày giỗ của một người cụ thể. (Xem thêm: Phong tục tảo mộ và lễ Thanh Minh)

Theo quan niệm dân gian, để tránh "hơi lạnh", sau khi đi viếng về, bạn có thể:

• Hơ người qua lửa (bằng giấy đốt hoặc chậu lửa nhỏ).
• Rửa tay, mặt bằng nước lá bưởi hoặc nước gừng.
• Tránh đi thẳng vào phòng ngủ hoặc đến gần trẻ nhỏ ngay.

Đây là các biện pháp mang tính tâm lý và vệ sinh hơn là mê tín.

Đây là một nét văn hóa đặc trưng. Việc này xuất phát từ quan niệm muốn tạo không khí "vui vẻ" để người mất ra đi thanh thản, không bi lụy. Đồng thời, đây cũng là cách để mọi người cùng nhau "thức" qua đêm bên linh cữu, xua tan không khí lạnh lẽo và chia sẻ với gia đình. (Xem thêm: Phong tục tang ma 3 miền)

Về cơ bản là giống nhau. Cải táng (hay bốc mộ, sang cát) là việc di chuyển hài cốt của người đã khuất từ nơi chôn cất ban đầu sang một ngôi mộ mới hoặc một tiểu quách mới để an táng lại hoặc hỏa táng. (Xem thêm: Nghi lễ cải táng)

Theo kiêng kỵ dân gian thì không nên, vì sợ "hơi lạnh" ảnh hưởng đến thai nhi. Về mặt khoa học, không khí đau buồn, đông người và các yếu tố vệ sinh tại đám tang có thể không tốt cho sức khỏe và tâm lý của thai phụ. Do đó, nên hạn chế hoặc nếu có đến viếng thì không nên ở lại lâu.