Khám Nghiệm Bên Trong (Mổ Tử Thi)

Th7 12, 2025 | Tin bên lề

Mổ tử thi, hay khám nghiệm bên trong, là giai đoạn trung tâm của quy trình khám nghiệm tử thi chi tiết, nơi các bác sĩ pháp y kiểm tra tỉ mỉ các cơ quan nội tạng để tìm ra nguyên nhân tử vong tiềm ẩn. Các kỹ thuật mổ tử thi hiện đại và việc đánh giá tổn thương nội tạng giúp làm sáng tỏ nhiều bí ẩn y khoa và pháp lý.

Nội dung hiện

Sau khi hoàn tất khám nghiệm bên ngoài tử thi và ghi nhận mọi dấu vết trên bề mặt cơ thể, bước tiếp theo và cũng là phần cốt lõi trong công tác điều tra pháp y là khám nghiệm bên trong, thường được biết đến với tên gọi mổ tử thi (Internal Examination hay Dissection). Đây là một quy trình y khoa chuyên sâu, đòi hỏi kiến thức vững vàng về giải phẫu, bệnh lý và kỹ năng phẫu thuật chính xác, nhằm mục đích kiểm tra trực tiếp các cơ quan nội tạng, phát hiện các bệnh lý tiềm ẩn hoặc tổn thương nội tạng không thể thấy được từ bên ngoài.

Mục Đích Của Khám Nghiệm Bên Trong (Mổ Tử Thi)

Mổ tử thi không phải là một hành động tùy tiện mà là một thủ thuật y khoa có mục đích rõ ràng trong bức tranh pháp y toàn diện:

Xác định chính xác nguyên nhân tử vong: Tìm ra bệnh lý hoặc tổn thương cụ thể ở các cơ quan nội tạng dẫn đến cái chết (ví dụ: nhồi máu cơ tim, xuất huyết não, xơ gan, ung thư giai đoạn cuối, vỡ tạng do chấn thương).
Phát hiện các bệnh lý tiềm ẩn hoặc chưa được chẩn đoán: Đôi khi, người đã khuất có những bệnh lý mà họ hoặc gia đình không hề hay biết.
Đánh giá mức độ và bản chất của tổn thương nội tạng: Xác định xem tổn thương là do bệnh lý tự nhiên hay do tác động từ bên ngoài (chấn thương, ngộ độc).
Thu thập mẫu bệnh phẩm: Lấy mẫu mô từ các cơ quan để thực hiện các xét nghiệm mô bệnh học, độc chất học, vi sinh học, di truyền học, giúp củng cố kết luận.
Loại trừ hoặc xác nhận các nghi ngờ từ khám nghiệm bên ngoài và thông tin ban đầu.
Cung cấp bằng chứng khoa học cho các vấn đề pháp lý: Đặc biệt trong các vụ án hình sự hoặc các trường hợp tử vong nghi ngờ.

Các Kỹ Thuật Mổ Tử Thi Cơ Bản

Quy trình khám nghiệm bên trong thường bắt đầu bằng việc bộc lộ các khoang lớn của cơ thể. Các kỹ thuật mổ tử thi có thể thay đổi đôi chút tùy thuộc vào trường phái hoặc trường hợp cụ thể, nhưng nhìn chung bao gồm:

1. Mở Khoang Ngực và Bụng (Thoracoabdominal Cavity)

Đường rạch da: Phổ biến nhất là đường rạch hình chữ Y (từ hai vai hội tụ ở giữa xương ức rồi kéo thẳng xuống dưới rốn) hoặc đường rạch thẳng giữa ngực bụng (từ hõm ức xuống dưới rốn). Lựa chọn đường rạch phụ thuộc vào từng trường hợp và thói quen của phẫu thuật viên.
Bộc lộ khoang ngực: Sau khi rạch da và lớp mỡ dưới da, các cơ ngực được tách ra. Xương ức và các sụn sườn thường được cắt hoặc tháo khớp để mở lồng ngực, bộc lộ tim và phổi.
Mở khoang bụng: Tiếp tục đường rạch xuống bụng, bộc lộ các cơ quan trong ổ bụng.

2. Khám Nghiệm Các Hệ Cơ Quan (Systematic Examination)

Sau khi các khoang cơ thể được mở, bác sĩ pháp y sẽ tiến hành khám nghiệm các hệ cơ quan một cách có hệ thống. Các cơ quan có thể được lấy ra riêng lẻ (kỹ thuật Virchow) hoặc theo từng khối cơ quan (kỹ thuật Rokitansky, Letulle, Ghon).

Hệ Hô Hấp:
- Phổi: Kiểm tra màu sắc, mật độ, tính đàn hồi. Sờ nắn tìm các khối u, vùng đông đặc. Cắt qua nhu mô phổi để xem xét bề mặt cắt, dịch tiết trong phế quản, tình trạng mạch máu. Tìm dấu hiệu phù phổi, viêm phổi, thuyên tắc phổi, lao phổi.
- Khí quản và phế quản: Kiểm tra lòng ống có dị vật, chất nôn, máu, bọt khí hay không. Niêm mạc có bị viêm, xuất huyết không.
Hệ Tim Mạch:
- Tim: Quan sát kích thước, hình dạng tổng thể. Mở màng ngoài tim kiểm tra lượng dịch. Cân trọng lượng tim. Mở các buồng tim để kiểm tra độ dày thành tim, tình trạng các van tim (hẹp, hở, vôi hóa), cơ tim (nhồi máu, sẹo, phì đại). Kiểm tra động mạch vành (có bị xơ vữa, tắc nghẽn không).
- Các mạch máu lớn: Động mạch chủ, động mạch phổi được kiểm tra xem có phình, xơ vữa, huyết khối không.
Hệ Tiêu Hóa:
- Thực quản: Tìm giãn tĩnh mạch, viêm, u.
- Dạ dày: Quan sát kích thước, chất chứa bên trong (loại thức ăn, mức độ tiêu hóa, máu, thuốc…). Kiểm tra niêm mạc dạ dày tìm vết loét, xuất huyết, u.
- Ruột non và ruột già: Kiểm tra tình trạng thành ruột, lòng ruột (có tắc, xoắn, lồng ruột, u, viêm, xuất huyết không).
- Gan: Kiểm tra kích thước, màu sắc, mật độ. Tìm dấu hiệu xơ gan, gan nhiễm mỡ, u gan, áp xe. Túi mật được kiểm tra xem có sỏi, viêm không.
- Lách: Kích thước, mật độ, màu sắc.
- Tụy: Tìm dấu hiệu viêm tụy, u tụy.
Hệ Tiết Niệu và Sinh Dục:
- Thận: Kích thước, hình dạng, màu sắc. Bóc vỏ thận xem bề mặt. Cắt qua nhu mô thận kiểm tra vỏ thận, tủy thận, bể thận. Tìm sỏi thận, u thận, nang thận, dấu hiệu viêm.
- Niệu quản và bàng quang: Kiểm tra lòng ống có thông suốt, có sỏi không. Bàng quang chứa nước tiểu (số lượng, màu sắc). Niêm mạc bàng quang.
- Cơ quan sinh dục trong: Tử cung, buồng trứng, vòi trứng ở nữ; tuyến tiền liệt, túi tinh ở nam được kiểm tra tìm bệnh lý, u, thai ngoài tử cung (nếu có).
Hệ Nội Tiết: Tuyến giáp, tuyến thượng thận được kiểm tra về kích thước, hình dạng, bệnh lý.

3. Mở Sọ và Khám Nghiệm Não Bộ (Cranial Cavity and Brain)

Đây là một phần quan trọng, đặc biệt khi nghi ngờ tử vong do chấn thương đầu hoặc bệnh lý não.

Đường rạch da đầu: Thường là một đường vòng cung từ tai bên này qua đỉnh đầu sang tai bên kia. Da đầu được lật ra phía trước và phía sau.
Mở hộp sọ: Dùng cưa chuyên dụng để cưa một vòng quanh hộp sọ. Nắp sọ được nhấc ra.
Kiểm tra màng não: Quan sát màng cứng, màng nhện, màng mềm tìm dấu hiệu xuất huyết (ngoài màng cứng, dưới màng cứng, dưới nhện), viêm màng não, u màng não.
Lấy não ra khỏi hộp sọ: Não được nhẹ nhàng lấy ra, kiểm tra đáy sọ tìm các dấu hiệu gãy xương.
Khám nghiệm não bộ: Cân trọng lượng não. Quan sát hình thái bên ngoài (các rãnh, cuộn não có đối xứng, có bị phù nề, dập não không). Cắt não thành từng lát ngang hoặc đứng để kiểm tra chất trắng, chất xám, các nhân não, não thất. Tìm kiếm các vùng xuất huyết, nhồi máu, u não, áp xe, dị dạng mạch máu.
Tủy sống có thể được khám nghiệm nếu có chỉ định (ví dụ nghi ngờ chấn thương cột sống, bệnh lý tủy).

Quá trình này thường được thực hiện sau khi đã hoàn tất việc khám nghiệm hiện trường tử vong và các bước chuẩn bị khác.

Phát Hiện và Đánh Giá Tổn Thương Nội Tạng

Trong suốt quá trình khám nghiệm bên trong, việc phát hiện, mô tả và đánh giá tổn thương nội tạng là mục tiêu then chốt.

Loại Tổn Thương	Ví Dụ Cụ Thể	Gợi Ý Nguyên Nhân
Dập, vỡ tạng	Vỡ gan, vỡ lách, dập phổi, dập não	Chấn thương mạnh (tai nạn giao thông, ngã cao, bị đánh đập).
Xuất huyết nội	Chảy máu trong ổ bụng, khoang ngực, não (xuất huyết não, dưới màng cứng…)	Chấn thương, vỡ phình mạch, rối loạn đông máu, bệnh lý mạch máu.
Nhồi máu	Nhồi máu cơ tim, nhồi máu não, nhồi máu phổi	Tắc nghẽn mạch máu (do cục máu đông, xơ vữa).
Viêm nhiễm	Viêm phổi, viêm gan, viêm màng não, viêm phúc mạc	Nhiễm trùng (vi khuẩn, virus, nấm).
Khối u (Tân sản)	Ung thư phổi, u gan, u não	Quá trình tăng sinh tế bào bất thường (lành tính hoặc ác tính).
Thoái hóa, xơ hóa	Xơ gan, xơ hóa phổi, thoái hóa khớp	Quá trình bệnh lý mãn tính, lão hóa.

Mỗi phát hiện đều được ghi chép, chụp ảnh và lấy mẫu mô để xét nghiệm mô bệnh học, giúp xác định bản chất của tổn thương ở cấp độ tế bào.

Kết Luận Từ Khám Nghiệm Bên Trong

Khám nghiệm bên trong (mổ tử thi) là một công đoạn không thể thiếu để đi đến kết luận cuối cùng về nguyên nhân tử vong. Những phát hiện từ việc kiểm tra tỉ mỉ các cơ quan nội tạng, kết hợp với thông tin từ khám nghiệm bên ngoài và các xét nghiệm bổ trợ, sẽ giúp các chuyên gia pháp y xây dựng một bức tranh hoàn chỉnh về những gì đã xảy ra với người đã khuất.

Điều này không chỉ phục vụ cho công tác điều tra, tố tụng mà còn có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, giúp gia đình hiểu rõ sự thật và có thể an lòng tổ chức các nghi thức tiễn đưa người thân về nơi an nghỉ cuối cùng, ví dụ như tại Vãng Sanh Đường Chùa Vĩnh Nghiêm.

Về Công ty Tổ chức Tang lễ HỒNG PHÚC

Tại Công ty Tổ chức Tang lễ HỒNG PHÚC, chúng tôi hiểu rằng sự ra đi của người thân là một mất mát vô cùng to lớn. Với phương châm “HỒNG ÂN PHỤ MẪU – PHÚC BÁO VẠN NIÊN”, HỒNG PHÚC cam kết cung cấp các dịch vụ tang lễ trọn gói chuyên nghiệp, tận tâm và chu đáo, giúp gia quyến tổ chức một tang lễ trang nghiêm và vẹn toàn cho người đã khuất.

Chúng tôi hoạt động dựa trên sự minh bạch, đã được cấp giấy phép kinh doanh và đăng ký với Bộ Công Thương. Mọi dịch vụ đều được tư vấn rõ ràng, chi phí hợp lý, phù hợp với từng hoàn cảnh gia đình.

Thông tin liên hệ Công ty Tổ chức Tang lễ HỒNG PHÚC: