Luật Thừa Kế Tại Việt Nam: Hướng Dẫn Phân Chia Di Sản Từ A-Z

Luật thừa kế tại Việt Nam quy định rõ về việc phân chia di sản thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật. Bài viết này tổng quan về di chúc hợp pháp, các hàng thừa kế theo pháp luật và thủ tục khai nhận di sản cần biết để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của bạn.

Sau khi một người thân qua đời, bên cạnh việc lo liệu tang lễ, vấn đề thừa kế và phân chia di sản là một trong những thủ tục pháp lý quan trọng và phức tạp nhất. Luật thừa kế tại Việt Nam, chủ yếu được quy định trong Bộ luật Dân sự, đã tạo ra một hành lang pháp lý rõ ràng để giải quyết các vấn đề này, nhằm đảm bảo quyền lợi của những người thừa kế và tôn trọng ý chí của người đã khuất.

Việc hiểu rõ các quy định cơ bản về phân chia di sản thừa kế, các hàng thừa kế theo pháp luật và thế nào là một di chúc hợp pháp sẽ giúp các gia đình tránh được những tranh chấp không đáng có. Bài viết này của HONG PHUC FUNERAL sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan và dễ hiểu về các vấn đề này.

Các Khái Niệm Cơ Bản Trong Luật Thừa Kế

Trước khi đi vào chi tiết, cần nắm vững một số khái niệm cốt lõi:

• Di sản: Bao gồm tài sản riêng của người chết và phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác. Di sản có thể là tiền, nhà cửa, đất đai, xe cộ, cổ phiếu, quyền sở hữu trí tuệ…
• Người để lại di sản: Là người đã chết có tài sản để lại.
• Người thừa kế: Là cá nhân còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết.
• Thời điểm mở thừa kế: Là thời điểm người có tài sản chết.

Hai Hình Thức Thừa Kế Theo Pháp Luật Việt Nam

Luật thừa kế Việt Nam quy định hai hình thức thừa kế chính. Việc phân chia di sản sẽ tuân theo thứ tự ưu tiên sau:

1. Thừa kế theo di chúc.
2. Thừa kế theo pháp luật.

Thừa kế theo pháp luật chỉ được áp dụng khi không có di chúc, di chúc không hợp pháp, hoặc có các trường hợp khác do pháp luật quy định.

1. Thừa Kế Theo Di Chúc

Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Pháp luật luôn ưu tiên và tôn trọng quyền định đoạt tài sản của một người thông qua di chúc.

Điều kiện để một di chúc hợp pháp

Để một di chúc hợp pháp, cần đáp ứng các điều kiện quy định tại Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015:

• Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép.
• Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.
• Hình thức di chúc không trái quy định của luật (có thể là di chúc miệng hoặc di chúc bằng văn bản).

Tìm hiểu sâu hơn: Hướng Dẫn Lập Di Chúc Hợp Pháp: Những Điều Cần Lưu Ý.

Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc

Một điểm đặc biệt trong luật thừa kế Việt Nam là quy định về người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc (Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015). Theo đó, những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:

• Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng.
• Con thành niên mà không có khả năng lao động.

Quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi của những người thân thiết và phụ thuộc nhất của người đã khuất.

2. Thừa Kế Theo Pháp Luật

Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong các trường hợp sau:

• Không có di chúc.
• Di chúc không hợp pháp.
• Những người thừa kế theo di chúc đều chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc.
• Có phần di sản không được định đoạt trong di chúc.

Các Hàng Thừa Kế Theo Pháp Luật

Việc phân chia di sản thừa kế theo pháp luật được thực hiện theo thứ tự các hàng thừa kế. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

Các hàng thừa kế theo pháp luật được quy định tại Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015:

• Hàng thừa kế thứ nhất gồm: Vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.
• Hàng thừa kế thứ hai gồm: Ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại.
• Hàng thừa kế thứ ba gồm: Cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Ví dụ: Ông A qua đời không có di chúc, di sản sẽ được chia đều cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất còn sống, bao gồm vợ, cha mẹ và các con của ông. Nếu không còn ai ở hàng thứ nhất, di sản mới được chia cho những người ở hàng thứ hai.

Thừa kế thế vị

Đây là trường hợp con của người thừa kế được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của người con đó được hưởng nếu còn sống. Thừa kế thế vị chỉ áp dụng khi người thừa kế thuộc hàng thứ nhất chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người để lại di sản.

Thủ Tục Khai Nhận Di Sản Thừa Kế

Sau khi xác định được những người thừa kế (theo di chúc hoặc pháp luật), để có thể chính thức quản lý và sử dụng di sản, cần thực hiện thủ tục khai nhận di sản.

• Mục đích: Là thủ tục pháp lý nhằm xác nhận quyền hưởng di sản của những người thừa kế đối với di sản mà người chết để lại.
• Nơi thực hiện: Tại bất kỳ tổ chức hành nghề công chứng nào (Văn phòng công chứng hoặc Phòng công chứng).
• Quy trình: Những người thừa kế sẽ cùng nhau đến văn phòng công chứng, cung cấp các giấy tờ cần thiết (Giấy chứng tử, giấy tờ tùy thân, giấy tờ chứng minh quan hệ, giấy tờ tài sản…) để lập Văn bản khai nhận di sản thừa kế hoặc Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế.

Xem hướng dẫn chi tiết: Thủ Tục Khai Nhận Di Sản Thừa Kế: Hướng Dẫn Từ A-Z.

Bảng Tóm Tắt So Sánh Hai Hình Thức Thừa Kế

HONG PHUC FUNERAL – Hỗ Trợ Tư Vấn Các Vấn Đề Pháp Lý Sau Tang Lễ

Tại HONG PHUC FUNERAL, chúng tôi hiểu rằng các vấn đề liên quan đến luật thừa kế và phân chia di sản thừa kế có thể phức tạp và nhạy cảm. Bên cạnh việc đồng hành cùng gia đình trong các nghi lễ tiễn đưa, chúng tôi còn hỗ trợ tư vấn các vấn đề pháp lý sau tang lễ:

• Tư vấn thông tin: Cung cấp những thông tin cơ bản, dễ hiểu về luật thừa kế để gia đình nắm được quyền lợi và nghĩa vụ của mình.
• Hướng dẫn thủ tục: Hướng dẫn gia đình chuẩn bị các giấy tờ cần thiết cho thủ tục khai nhận di sản.
• Kết nối chuyên gia: Giới thiệu các văn phòng luật sư, công chứng uy tín để hỗ trợ gia đình giải quyết các vấn đề thừa kế một cách chuyên nghiệp và đúng pháp luật.

Sứ mệnh của chúng tôi là mang lại sự an tâm toàn diện cho gia đình, không chỉ trong tang lễ mà còn trong cả những công việc quan trọng sau đó.

Để được tư vấn chi tiết và hỗ trợ 24/7, xin vui lòng liên hệ:

#LuatThuaKe #PhanChiaDiSanThuaKe #HangThuaKeTheoPhapLuat #DiChucHopPhap #ThuTucKhaiNhanDiSan #ThuaKeTaiSan #PhapLyTangLe #HongPhucFuneral